Prif Weinidog Cymru

Eluned Morgan ei eni yn 1967 yn Nhrelái, Caerdydd. Cafodd ei haddysg yn Gymraeg Glantaf  iaith ysgol gyfun. Mae hi’n ennill ysgoloriaeth i yr Unol Byd Coleg  yr Iwerydd ac yn ennill gradd mewn Astudiaethau Ewropeaidd o Brifysgol Hull.  cyn hynny bu’n gweithio fel ymchwilydd ar gyfer S4C, Agenda a THELEDU y BBC.

Eluned yrfa wleidyddol yn dechrau yn yr oedran o 27 pan gafodd ei ethol fel y  ieuengaf Aelod o Senedd Ewrop ym 1994. Mae hi yn unig oedd y pumed ferch  etholedig i amser llawn yn y sefyllfa wleidyddol yn hanes Cymru, ac y cyntaf amser llawn  gwleidydd yng Nghymru i gael babi tra yn y swydd. Mae hi’n cynrychioli Cymru ar gyfer y  y Blaid Lafur o 1994-2009. Yn y swydd hon daeth yn llefarydd y blaid Lafur ar  diwydiant, gwyddoniaeth ac ynni, a llefarydd ar gyfer y 200 cryf Grŵp Sosialaidd  ar y Gyllideb Rheoli materion. Mae hi’n awdur y Papur Gwyrdd ar ynni ar ran o  y EP ac yn arwain y Senedd trafodaethau ar y Trydan Gyfarwyddeb lle mae hi  yn sicrhau hawliau newydd ar gyfer defnyddwyr a mynnu bod Aelod-Wladwriaethau yr UE  mynd i’r afael â thlodi tanwydd.

O ddiwedd 2009 tan fis gorffennaf 2013, ac roedd yn gweithio fel Cyfarwyddwr Busnes Cenedlaethol  Datblygu yng Nghymru ar gyfer SSE (SWALEC) yn un o’r mwyaf yn y DU o ynni  cwmnïau. Yn ystod 2013 -2016, Eluned Morgan, yn gwasanaethu fel y Gweinidog yr Wrthblaid ar gyfer  Cymru yn nhŷ’r Arglwyddi, ac o 2014-2016 bu’n gwasanaethu fel Gweinidog Cysgodol  ar gyfer Materion Tramor. Mae hi’n ei roi i dŷ’r arglwyddi yn 2011 a elwir yn ffurfiol fel  y Farwnes Morgan o Drelái.

Eluned Morgan ei hethol i’r Cynulliad Cenedlaethol ym mis Mai 2016 yn rhanbarthol  aelod dros Ganol & Orllewin Cymru. Ym mis tachwedd 2017 Eluned penodwyd yn Weinidog  ar gyfer yr Iaith Gymraeg a Dysgu Gydol oes. Ar 13 rhagfyr 2018 oedd yn  benodi’n Weinidog ar gyfer Cysylltiadau Rhyngwladol a’r Iaith Gymraeg y mae hi  ei gynnal hyd nes i mi ddod yn Weinidog ar gyfer Iechyd Meddwl, Lles a’r Iaith Gymraeg  ar 8 hydref 2020. Eluned penodwyd yn Weinidog dros Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol ar  13 Mai 2021, ac yn ail-penodi fel Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd a Gofal Cymdeithasol ar  21 Mawrth 2024.

Eluned Morgan daeth Prif Weinidog Cymru ar 6 awst 2024.